Dziedziczenie długów – jak się przed nim ustrzec?

Rozporządzenie majątkiem, który można przekazać bliskim oraz ochrona przed zobowiązaniami to niektóre z funkcji testamentu. Dokument ten posiada moc prawną, pozwalającą za życia zorganizować tok dziedziczenia, oszczędzając rodzinie wielu trudów i wysiłków.

Każdy, kto nie posiada spisanego testamentu, podlega przepisom odpowiednich kodeksów, które decydują o tym, komu i w jakiej części należą się dane aktywa i pasywa. Przepisy te są jednakowe dla wszystkich. Warto więc sporządzić testament, który będzie te kwestie regulował w sposób indywidualny, najlepiej dopasowany do sytuacji rodziny. Sprawy spadkowe należą bowiem do najbardziej złożonych. Często zdarza się, że posiadany przez bezdzietne małżeństwo majątek dzielony jest na żonę i rodzeństwo zmarłego męża, z którym przez lata nie utrzymywano kontaktu. Sytuacja bywa o tyle dramatyczna, że składnikiem majątku jest np. mieszkanie, w którym żona mieszka. Jakie zagadnienia warto znać, by ustrzec się podobnych kłopotów?

Sprawa o dział spadku

Przepisy prawa dają spadkobiercom możliwość sporządzenia umowy („dogadania się”) w kwestii działu spadku, co jest jednocześnie najprostszym i najtrudniejszym rozwiązaniem. Z punktu widzenia prawnego, taka umowa jest wiążąca, jednak tym co często uniemożliwia jej zawarcie są skomplikowane relacje między poszczególnymi dziedzicami. Dział spadku poprzez sprawę sądową wymaga wówczas od wnioskodawcy wskazania majątku spadkowego oraz swojej propozycji jego podziału. Skutkiem takiej sprawy może być fizyczny podział poszczególnych składników majątku (np. podział domu na części) lub przyznanie ich w całości jednemu ze spadkobierców, nakazując spłatę na rzecz pozostałych. Szczególnie dotkliwa sytuacja pojawia się wtedy, kiedy żadnego z nich nie stać na przyjęcie danego składnika majątku i spłacenie innych, w związku z czym taka rzecz zostaje skierowana do sprzedaży przez komornika, przeważnie za cenę niższą od rynkowej. Żeby uniknąć takiej sytuacji, warto by sprawie jak najszybciej przyjrzał się dobry adwokat. W Warszawie, Poznaniu oraz w każdej, nawet najmniejszej miejscowości, działa wielu specjalistów, doświadczonych w tego typu sprawach.

Podważenie testamentu – kiedy jest możliwe?

W Kraju prowadzonych jest wiele spraw, dotyczących podważenia testamentu. Część osób nie zgadza się z jego treścią, uważając że zmarły był w złym stanie w czasie sporządzania dokumentu. Okazuje się, że na decyzję sądu w tym zakresie wpływ ma wiele czynników. Jednym z nich może być poważne leczenie w czasie gdy testament powstał, związane np. z przyjmowaniem leków psychiatrycznych, zmiany poznawcze wywołane podeszłym wiekiem, czy szkodliwe relacje, łączące danego człowieka z osobami uwzględnionymi w testamencie. Wiele prowadzonych spraw można by podsumować spostrzeżeniem, że sytuacja pojawiająca się w bardzo ponurym filmie „Wesele”, nie jest jedynie efektem wybujałej wyobraźni jego twórców.

Sprawy o zachowek – jak sobie radzić?

Do zachowku uprawnieni są zstępni (dzieci), małżonek i rodzice osoby zmarłej, którzy zostali pominięci w testamencie, a obowiązek zapłaty ciąży na spadkobiercach powołanych do dziedziczenia. Szczególnie kłopotliwe są sprawy, w których zachowku domaga się np. mężczyzna, któremu zmarła żona, mimo że ich związek małżeński uległ rozpadowi na skutek alkoholizmu, rozwiązłego trybu życia czy innych patologii, wykazywanych przez małżonka. By ściągnąć z siebie obowiązek zapłaty zachowku, należy udowodnić przed sądem, że osoba ubiegająca się o niego nie jest godna by go otrzymać, wskazując na jej postępowanie.

Odrzucenie spadku, przyjęcie spadku bądź przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

W trudnej sytuacji, jaką jest śmierć bliskiej osoby, samopoczucia nie poprawiają sprawy urzędowe i sądowe, które trzeba załatwić. Jeszcze większe komplikacje pojawiają się w momencie, kiedy rodzina nie utrzymywała z sobą bliższego kontaktu, widząc się jedynie „od święta”. Spadkobiercy nie posiadają wówczas wiedzy na temat sytuacji majątkowej zmarłego, nie są świadomi stanu jego rachunków bankowych i zobowiązań. Jeżeli jednak mają oni uzasadnione podejrzenia, że bilans ten jest ujemny, mogą odrzucić spadek, pamiętając jednak by stosowne oświadczenie złożyć również w imieniu swoich niepełnoletnich dzieci. Inną kwestią są sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, skutkujące uzyskaniem postanowienia, na podstawie którego można np. przerejestrować samochód. Najłatwiej jest takie kwestie załatwiać w asyście adwokata, który umiejętnie wskaże wszelkie niuanse prawne.