Rozwód to trudne wydarzenie nie tylko dla małżonków, ale również dla ich rodzin i bliskich. Sprawa dodatkowo się komplikuje, jeśli małżeństwo posiada potomstwo. Wówczas jedną z najtrudniejszych kwestii, jakie należy rozstrzygnąć podczas sprawy rozwodowej, jest ustalenie kontaktów z dzieckiem. Jak sprawnie rozwiązać ten problem w sposób najkorzystniejszy dla dziecka? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
Ustalenie kontaktów z dzieckiem – podstawowe informacje
Kwestię tę reguluje art. 113 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym rodzice i dzieci mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą regularnych kontaktów. Małoletni, którego rodzice wzięli rozwód, ma zatem prawo do tego, by utrzymywać bezpośrednie relacje z obojgiem rodziców. Warto przy tym dodać, że kontakty z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej. Oznacza to, że nawet rodzic, który stracił władzę rodzicielską lub wobec którego została ona ograniczona, ma prawo i obowiązek do utrzymywania kontaktów ze swoim dzieckiem.
Regulacje prawne w zakresie sposobu wykonywania kontaktów z potomkiem obejmują:
- przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, a także spotkania poza miejscem zamieszkania),
- bezpośrednie kontaktowanie się,
- utrzymywanie korespondencji,
- korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość (np. za pomocą komunikacji elektronicznej).
Należy pamiętać także o tym, że do kontaktów z dzieckiem mają prawo nie tylko rodzice. Oprócz nich osobami uprawnionymi do utrzymywania relacji z małoletnim są ponadto:
- dziadkowie,
- rodzeństwo,
- powinowaci w linii prostej, czyli ojczym i macocha,
- inne osoby, pod warunkiem, że sprawowały opiekę nad dzieckiem przez dłuższy czas.
Ustalenie kontaktów z dzieckiem – jak wygląda postępowanie?
Jeżeli dziecko mieszka u jednego z rodziców, zwykle funkcjonuje wówczas zasada, że kontakty małoletniego z drugim opiekunem powinny zostać rozstrzygnięte pomiędzy rodzicami. Małżonkowie mogą się porozumieć, ale najważniejsze jest, aby kierowali się przy tym faktycznym dobrem dziecka. Jeśli rodzice sporządzą pisemne porozumienie dotyczące kontaktów z dzieckiem, sąd uwzględni je, pod warunkiem, że będą zgodne właśnie z dobrem ich potomstwa. W przypadku gdy owo porozumienie nie będzie respektowało rozsądnych życzeń dziecka, sąd samodzielnie rozstrzygnie tę sprawę, biorąc pod uwagę prawo do wychowywania dziecka przez oboje rodziców.
Zdarzają się natomiast przypadki, gdy nie ma porozumienia między rodzicami w sprawie ustalenia kontaktów z dzieckiem. Wówczas ingerencja sądu okazuje się niezbędna. Aby wszcząć odpowiednie postępowanie, należy w pierwszym kroku złożyć do sądu rejonowego wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem. Kolejnym etapem jest postępowanie dowodowe, ponieważ sąd podejmując taką decyzję, musi kierować się przede wszystkim dobrem małoletniego. Po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania sąd wyda postanowienie, w którym:
- wskaże, kiedy rodzic ma prawo przebywać z dzieckiem (w tym również odwiedzać je w miejscu zamieszkania),
- ustali, czy i ewentualnie kiedy rodzic ma prawo zabierać dziecko poza jego miejsce zamieszkania,
- zdecyduje, czy kontakty te będą odbywały się bez obecności drugiego rodzica,
- określi, czy i kiedy rodzic ma prawo do kontaktów innych niż bezpośrednie (np. telefoniczne).